Kinh nghiệm chọn tôm giống

Đánh giá bài viết

Việc chọn giống tôm để sản xuất thương mại đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm đảm bảo chất lượng giống, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế.

Nguồn gốc và tiêu chuẩn

Chất lượng di truyền: Giống tôm được chọn để sản xuất thương mại phải có nền tảng di truyền tốt, có khả năng sinh trưởng nhanh, kích thước lớn và chống chịu với bệnh tật cao. Các loài giống được chọn phải không mang các đặc điểm di truyền có hại hoặc tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh cho quần thể nuôi trồng.

Sức khỏe giống: Trước khi đưa vào sản xuất thương mại, tôm giống phải qua kiểm tra sức khỏe, đảm bảo không bị nhiễm các loại bệnh nguy hiểm. Sức khỏe giống là yếu tố quan trọng, giúp tăng tỷ lệ sống sót và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh trong quá trình nuôi trồng.

Tiêu chuẩn về kích thước và tuổi giống là yếu tố quan trọng để đảm bảo giống đủ sức khỏe khi thả nuôi. Ảnh: ST

Khả năng thích ứng với môi trường: Giống tôm phải có khả năng thích ứng tốt với điều kiện môi trường nuôi trồng, như nhiệt độ, độ mặn, pH của nước và chất lượng nguồn nước. Khả năng này giúp đảm bảo tôm, cá sinh trưởng tốt trong môi trường tự nhiên và không gây tác động xấu đến hệ sinh thái.

Kích thước và tuổi giống: Tiêu chuẩn về kích thước và tuổi giống là yếu tố quan trọng để đảm bảo giống đủ sức khỏe khi thả nuôi. Giống tôm cần đạt kích thước và tuổi nhất định để có khả năng chống chịu và phát triển tốt trong môi trường nuôi trồng thương mại.

Quy trình kiểm dịch và chọn lọc giống: Các cơ sở sản xuất giống cần thực hiện quy trình kiểm dịch chặt chẽ trước khi thả nuôi. Giống phải qua các bước kiểm dịch để loại bỏ các tác nhân gây bệnh và đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia.

Đánh giá cảm quan

Lựa chọn các cơ sở cung ứng con giống thủy sản có uy tín, đảm bảo truy xuất nguồn gốc con giống; không mua con giống của các cơ sở không rõ ràng, các đối tượng bán rong nhỏ lẻ.

Một trong những dấu hiệu quan trọng để nhận biết tôm giống chất lượng cao là sự đồng đều về kích thước. Điều này cho thấy tôm phát triển ổn định và được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. Bên cạnh đó, sự đồng đều về kích thước còn giúp hạn chế tình trạng cạnh tranh thức ăn và hiện tượng ăn lẫn nhau.

Tôm giống khỏe mạnh phải có các chi hoàn chỉnh và phát triển tốt, đuôi thẳng, mắt và cuống mắt cân đối, chân bơi nguyên vẹn. Khi quan sát bằng mắt thường, tôm giống tốt thường có màu sắc tươi sáng, đồng đều, sắc tố rõ ràng, đầu và thân cân đối, râu khép gọn, đốt bụng thon dài, cơ bụng căng đầy, thịt đầy vỏ, phụ bộ nguyên vẹn, đuôi xòe. Khi quan sát trong bóng tối, tôm không bị nhiễm vi khuẩn phát sáng. Vỏ tôm bóng sạch. Đối với tôm sú giống nên đạt giai đoạn PL15 (~12 mm), TTCT tối thiểu ở giai đoạn PL12 (9 - 11 mm).

Bên cạnh việc kiểm tra thể trạng bên ngoài, cần đánh giá cả tình trạng bên trong cơ thể tôm giống, đặc biệt là đường ruột. Tôm giống khỏe mạnh thường có ruột đầy thức ăn, cho thấy khả năng bắt mồi tốt và hệ tiêu hóa hoạt động bình thường.

Khối gan tụy có màu nâu sẫm hoặc màu đen (tùy thuộc vào loại thức ăn), màu sắc gan đồng đều. Khối gan tụy to, rõ, đều và phải gom gọn trên giáp đầu ngực của tôm giống.

Kiểm tra sức khỏe tôm giống bằng cách gây sốc bằng Formol trước khi thả. Cụ thể, thả 100 - 200 con tôm giống vào chén hoặc cốc thủy tinh đựng dung dịch Formol nồng độ 100 ppm và theo dõi trong 30 phút, nếu tỷ lệ sống trên 95% là đạt yêu cầu. Ngoài ra, khi thả tôm giống vào thau, dùng tay khuấy đều, tôm khỏe thường bơi ngược dòng nước hoặc bám chung quanh thành thau, tôm yếu tụ lại ở giữa. Nếu có trên 5% tôm con thả trôi theo dòng nước là giống tôm yếu, tôm chất lượng kém không nên chọn mua.

Quan sát qua kính hiển vi

Là phương pháp giúp xác định rõ chất lượng và tình trạng sức khỏe của tôm giống. Những dụng cụ cần thiết để thực hiện phương pháp này là kính hiển vi, ống hút bắt tôm và vợt nhỏ đường kính 30 mm. Thực hiện bằng cách bắt mẫu ngẫu nhiên khoảng 30 - 50 con tôm giống và quan sát chúng qua kính hiển vi.

Tôm giống chất lượng tốt có kích thước tương ứng với tuổi tôm. Chẳng hạn tôm PL10 phải có kích thước lớn hơn 9 mm. Vỏ tôm sạch bóng, không bị bám bẩn. Không bị dị tật như cụt râu, cong thân,… (tỷ lệ tôm bị dị hình phải dưới 1%).

Đường ruột to, thẳng đều từ trên xuống. Luôn đầy thức ăn (quan sát ngay tại trại giống hoặc sau khi cho ăn trong bể thuần tôm). Ruột tôm co bóp mạnh và đều

Khối gan tụy có chứa nhiều giọt dầu (trên 30 giọt dầu)

Tôm giống không có bộ phận nào trên cơ thể bị hoại tử.

Sử dụng PCR

PCR là phương pháp kỹ thuật hiện đại nhằm kiểm tra các mầm bệnh trong tôm nuôi. Để thực hiện phương pháp này bà con nuôi tôm cần gửi mẫu tôm giống đến các trung tâm bệnh học thủy sản để làm xét nghiệm.

Nguyễn Hằng